De strijd tegen de plasticvervuiling van onze oceanen en rivieren begint op lokaal vlak. In ons land stonden opruimacties langs Schelde en Maas op het programma. Watersporters laten zich daarbij niet onbetuigd.
Rudy van de Vreken is een van de vele vrijwilligers die men niet moet overtuigen van de noodzaak om tot de actie over te gaan. Tijdens zijn tochtjes langs de binnenwateren kan hij vaststellen dat niet alleen het water altijd naar de zee loopt, maar dat ook plastic wordt meegevoerd. Hij stimuleerde persoonlijk clubs en organisaties langs de Schelde tussen Kruibeke, Temse en Branst om de handen uit de mouwen te steken. En het River Cleanup team steunt alle lokale initiatieven en zorgde voor handschoenen, afvalzakken, vlaggen en… schitterend weer tijdens de World Cleanup Day van 19 september 2020.
Wij stapten aan boord van de Haber Traveler motorsailer van Rudy op jacht naar dopjes, zakjes, verpakkingen die langs kwamen drijven.
De plasticvanger die langs de Temse brug ligt er werkloos bij. ,,Camera’s op de brug van Temse detecteren drijvend afval, en een zelfvarend bootje leidt het vervolgens naar een trechter. De plasticvanger bestaat uit twee delen: een vaste, drijvende trechter en een mobiele, zelfvarende boot. De trechter vangt afval op via twee grote drijvende armen. De boot gaat af op drijvend afval dat niet vanzelf in de trechter terechtkomt, en leidt het alsnog naar de verzamelplek. Zo hoeft de Schelde niet over de volledige breedte worden afgesloten en kunnen er nog schepen passeren”, zo legt het wetenschapstijdschrift EOS de werking van de plasticvanger uit. Maar het testproject in opdracht van De Vlaamse Waterweg, gerealiseerd door DEME, samen met onderzoekers van de UAntwerpen,kreeg een flinke knauw, want een schip vaarde de vangnetten aan flarden. Het is wachten op een eerste evaluatie en een hopelijk verdere uitrol van dit voor de gezondheid van het waterleven ‘levensbelangrijke’ initiatief.
Op de zandoevers van de Schelde, die bij laag tij in al hun grilligheid een gedroomde pleisterplaats vormen voor watervogels, blijken ook een ideaal afzetgebied te zijn voor plastic. Daar kunnen de vrijwilligers van de Cleanup pas echt de handen uit de mouwen steken. Het ‘stikt’ er van de plastic in alle maten en vormen, van regenpijpen tot tonnetjes, plastic zakken en flessen. Binnen de kortste keren puilen de afvalzakken uit en zijn ze amper nog aan boord te tillen.
Het is duidelijk dat een Cleanup Day niet volstaat, er zijn, weken, maanden, jaren nodig om de oevers plasticvrij te maken. We moeten de plasticvervuiling dan ook bij de bron aanpakken, zodat het geen kans meer heeft om het waterleven te bedreigen. En met de inzet van overheid, bedrijven,clubs en verenigingen kan de ‘plasticsoep’ in onze rivieren, zeeën en oceanen dan hopelijk van het menu geschrapt worden. Maar het laat zich aanzien dat de rest van het millennium de Cleanup harde noodzaak blijft.
