In het Nederlandse dorpje Noordwij, Zuid-Holland, komt er een einde aan tijdperk. Jo van der Lippe neemt afscheid van zijn Albatros, de unieke houten zeewaardige passagiersboot, waarmee hij sinds begin jaren zestig tot 2021 publieksrondvaarten voor de kust van Noordwijk en Katwijk maakte.
Foto: ©-Els-Bax
Strandgangers hadden hiermee in de zomermaanden de bijzondere gelegenheid om de kustlijn vanaf de zee te bekijken. Jo, inmiddels 87 jaar, heeft besloten te stoppen. Daarmee komt een einde aan een tijdperk van klassieke rondvaarten op zee in Noordwijk. De boot, die een rijke geschiedenis kent, wordt verkocht.
REM-eiland – Hoe het begon
Jo kocht de Albatros in 1963 om dagtochtjes naar het net geïnstalleerde eerste commerciële televisiestation buiten territoriale wateren – het REM-eiland – te organiseren. Dit drie mijl uit de kust voor Noordwijk liggende zendstation lag echter verder dan de vergunning voor rondvaart strekte. Er kwam een verbod op de rondvaart naar de zendpiraat. Dit nieuws haalde zelfs de voorpagina van de Telegraaf, maar de autoriteiten hielden voet bij stuk en zodoende bleef het bij tochtjes van ongeveer een half uur langs de kustlijn.
Schipper in hart en nieren
Precisie, alertheid, fysieke kracht en een uitstekende kennis van de getijstroom, muien en de zee in het algemeen is een absolute vereiste om met passagiers de zee op te gaan. Jo is een schipper in hart en nieren. Hij stond aan de wieg van de zeilvereniging in Noordwijk en in 1963 trad hij aan als opstapper van de KNZHRM op de plaatselijke reddingsboot Kurt Carlsen. Iedere maandagavond kwam de bemanning bij elkaar. Veel oefenen, vaak loos alarm, maar altijd paraat, met een enkele spectaculaire redding, zoals in 1970 bij de stranding van de King David. In april 1984 werd Jo schipper van de Kurt Carlsen, tot de ingebruikname van de nieuwe boot de Valentijn in 1990. Hij is betrokken geweest bij 43 acties met 28 reddingen en 193 oefeningen.
‘Reddingssloep’ De Albatros
De Albatros werd in 1960 door Gebr. Taat gebouwd. Deze bekende Katwijkse scheepsbouwer vervaardigde onder andere 13 Eierlander-klasse houten overnaadse boten. Deze strandreddingsboten hebben een ophaalbaar roer en een tunnel met ingebouwde schroef die zodoende altijd vrij van de bodem is. Dit type boot kan met behulp van een tractor met lanceerwagen vanaf de vloedlijn gelanceerd worden. De bouw van de Albatros, als rondvaartboot, is gebaseerd op dit type.
Albatros – uit de as herrezen
In het vroege voorjaar van 1991 werd Jo ’s nachts gebeld door omwonenden van zijn toenmalige winterstalling; er was brand uitgebroken in een bouwkeet direct naast zijn boot en ook de Albatros leek in vlammen op te gaan. Het zag er bijzonder slecht uit. Alleen het geraamte, de boeidelen en spiegel (achterkant) waren nog enigszins intact. Genoeg historie voor de beroemde firma Bültjer in Duitsland om de restauratie aan te gaan en ervoor te zorgen dat de Albatros ook de zomer van 1991 ‘gewoon’ haar seizoen kon volmaken! Toen de Albatros in mei 1991 naar de werf van Bültjer in Duitsland vertrok heeft Jo de herbouw op de voet gevolgd. Hinni Bültjer had vele opdrachten voor houten jachtbouw uit alle Europese kustlanden. Jo verbleef weken in de buurt van de werf om iedere dag de vorderingen van dichtbij te kunnen meemaken. De Albatros is mogelijk zelfs sterker uit de strijd gekomen.
Van toeristische pleziertocht tot laatste reis
Jo heeft de Albatros altijd met heel veel plezier en passie gevaren. En het contact met de passagiers is altijd bijzonder trouw geweest. De stilte op zee tijdens de tochtjes, met het gebrom van de motor op de achtergrond en Jo als kapitein aan het roer. Menig badgast is door hem in of uit de boot getild. Ieder seizoen kwamen er toeristen bij hem die graag met hun kinderen het tochtje wilde maken. Herinnering en nostalgie, varen met ‘de vlaggetjesboot’: kinderen van toen, ouders van nu! Altijd was er een bont gezelschap van verschillende leeftijden en nationaliteiten aan boord.
Jo heeft ook met enige regelmaat laatste tochten van (oud) passagiers of hun familieleden mogen begeleiden. Op verzoek van de nabestaanden voer de Albatros bij kalme zee uit, richting de horizon waar in intiem gezelschap een gepast afscheid en de asverstrooiing plaatsvond.
Samenwerking met Gemeente Noordwijk
Het passagiers varen met de Albatros is door de Gemeente Noordwijk altijd gewaardeerd. In 2014, na 50 jaar varen mocht Jo, uit handen van de toenmalige burgemeester Lokker, de Zilveren Erespeld voor de gemeente Noordwijk in ontvangst nemen. Als erkenning voor zijn inzet voor de badplaats en zijn bijdrage aan het welzijn van de gemeenschap als geheel. Deze erespeld wordt zelden uitgereikt en is het hoogste gemeentelijke eerbetoon aan inwoners.
Jo neemt nu, na ruim 55 jaar rondvaarten, afscheid van zijn passie. Zijn respectabele leeftijd en achteruitgang in gezondheid maken het helaas onmogelijk om dit op verantwoorde wijze voort te zetten. De traditie zal hiermee tot een einde komen. Oneindig veel filmmateriaal, foto’s en interviews ondersteunen de herinnering. Jo kijkt uiterst tevreden en dankbaar terug op een prachtige historie en bescheiden bijdrage aan de ontwikkeling van het zomertoerisme in Noordwijk.
