De ‘Arkea Ultim Challenge – Brest’ die op zondag 7 januari van start gaat in Brest, Frankrijk, wordt de allereerste solorace rond de wereld op gigantische Ultim trimarans, de grootste en snelste oceaanzeilboten ter wereld.
Foto: © Ronan Gladu
Er zijn veel verschillende uitdagingen om de wereld onder zeil – solo en met bemanning – te omcirkelen, maar bij de ARKEA ULTIM CHALLENGE – Brest bereiden zes solozeilers zich voor om de grenzen van singlehanded racen tot een nieuw uiterste te verleggen.
Zeilen rond de wereld per boot werd aanvankelijk alleen gedaan met monohulls. Het was Sir Robin Knox Johnston die de handschoen oppakte toen hij in 1967 de Golden Globe Race won, 313 dagen. Maar niet lang daarna kwam de tijd van de multihulls en de solorecords werden steeds meer het domein van de grote multis.
Colas, voor altijd de eerste
Zo’n 50 jaar geleden, in 1973, probeerde één man de solo-uitdaging aan boord van een multihull. De naam van de pionier was Alain Colas en hij neemt een belangrijke plaats in in de zeilgeschiedenis, vooral omdat hij de zee pas ontdekte toen hij 22 jaar oud was en trainde aan de zijde van de legendarische Éric Tabarly van wie hij de in 1968 gebouwde 20,8 meter lange aluminium trimaran Pen Duick IV kocht. Colas droomde ervan om als eerste een reis rond de wereld te maken op een multihull. Ondanks technische problemen, kooldioxidevergiftiging, een maandlange stop in Sydney en het doorkruisen van “het land van ellende”, zoals hij de Zuidelijke Oceanen omschreef, keerde hij in 169 dagen terug naar Saint-Malo.
Dertien jaar later gingen twee verschillende zeilers dit record te lijf: Philippe Monnet en Olivier de Kersauson. Monnet was de eerste die op weg ging en bereikte de finish met twee stops, maar hij verlaagde het record met maar liefst 40 dagen. De Kersauson stopte vervolgens ook twee keer en werd ook gestrikt door de Doldrums, maar deed nog 4 dagen af van het record.
De 21e eeuw en het record sneuvelt voortdurend
Eigenlijk is het in de 21e eeuw dat de solo round the world challenge echt in een stroomversnelling komt. Nadat hij een paar jaar eerder als Sport Elec met volle bemanning naar het Trophée Jules Verne record zeilde, bracht Frances Joyon in februari 2004 met dezelfde krachtige 90ft trimaran de eerste solo non stop wereldreis op een multihull naar een record van 72 dagen 22 uur. Hij ging op weg om het solorecord van Michel Desjoyeaux van 93 dagen te verbeteren en verpulverde het.
Na haar succes in de Vendée Globe had de Britse zeilster Ellen MacArthur een 75ft trimaran gebouwd om het all out record te betwisten en ze verlaagde het record van Joyon met 32 uur. Joyon liet IDEC II bouwen en verlaagde het solorecord tot een schijnbaar opmerkelijke 57 dagen 13 uur.
Toen kwam Thomas Coville die maar liefst vijf pogingen deed, waaronder twee volledige rondvaarten zonder het record te verbreken (2009, 2011) voordat hij het record terug bracht tot 49 dagen en 3 uur en op eerste kerstdag 2016 in Brest finishte met de verklaring dat “tien jaar werk zijn vruchten heeft afgeworpen”.
Dat record stond tot 2017, toen de 34-jarige François Gabart bij zijn eerste poging het huidige record vestigde op 42 dagen 16 uur 40 minuten. Hij telt een respectabel aantal overwinningen, zegevierde in de Vendée Globe (2013), de Route du Rhum (2014), de Transat Jacques Vabre (2015) en de The Transat (2016). Met sponsors Macif had hij een nieuwe boot gebouwd: de kuip is voor het eerst gesloten, de tri is veel lichter (14 ton) en gebouwd voor solozeilen. “Om het record te verslaan, heb je goed weer, geluk en succes nodig,” legde Gabart uit bij zijn aankomst in Brest. Hij kreeg ze alle drie en het record staat vandaag.
Non-stop records
2017: 42d 16h 40m 35 – François Gabart (FRA) Macif Trimaran 100 ft, Finishte 17/12.
– Nog steeds de op één na snelste totaaltijd voor een rondreis.
2016: 49d 3h 7m 38s Thomas Coville (FRA) Sodebo Ultim ( voorheen Geronimo) Trimaran 102 ft – Voltooid op 25/12/2016.
2008: 57d 13h 34m 06s Francis Joyon (FRA) IDEC 2 Trimaran 97 ft, – Finishte op 19/12/2008
2005: 71d 14h 18m 33s Ellen MacArthur (UK) B&Q/Castorama Trimaran 75 ft – Finishte op 08/02
2004: 72d 22h 54m 22s Francis Joyon (FRA) IDEC (voorheen Poulain) Trimaran
Nu, zo’n zes jaar later, maken zes zeilers zich in Brest op om de oceanen singlehanded te veroveren. Houd er rekening mee dat recordpogingen inherent wachten inhouden – vaak vele weken – op het perfecte weervenster, terwijl de Arkea Ultim Challenge – Brest in theorie op een willekeurige dag op een vast tijdstip begint en het dus onwaarschijnlijk is dat het record van Gabart zal worden gebroken.
Vijf regels uit de zeilinstructies
De startlijn blijft 168 uur open en de finishlijn wordt gesloten na een verstreken tijd van 100 dagen na de starttijd, dus 16 april 2024.
De schippers kunnen communiceren en uitwisselen met hun teams aan de wal, dus ze hebben de vrijheid om weersinformatie te krijgen en worden gerouteerd door hun team aan de wal en krijgen technische hulp en advies bij technische problemen.
De solo schippers kunnen stoppen maar er zijn twee verschillende operaties. Een technische stop is zonder hulp en vereist dat de zeiler zonder hulp van buitenaf het anker uitgooit, aanmeert of vastmaakt naast een geankerde of afgemeerde boot. Er is geen tijdstraf voor een technische stop. Maar voor een technische tussenstop (escale techniek) waarbij een of meer bemanningsleden of een technisch team aan boord komen om te helpen, geldt een verplicht minimum van 24 uur. Dit geldt niet voor de starthaven Brest waar alle middelen zijn toegestaan om de haven te bereiken of te verlaten binnen een straal van 50 mijl.
Voor het eerst worden in oceaanwedstrijden zones vastgesteld waarvan bekend is dat er een hoge concentratie walvissen en zeezoogdieren voorkomt. Het instellen van deze zones moet zowel de zeedieren beschermen als de kans op een aanvaring verkleinen. Deze zones zijn vastgesteld met Share The Ocean en liggen rond de Azoren, de Canarische Eilanden, ten zuiden van Zuid-Afrika, de Kerguelens en delen van Antarctica.
Er zijn ijsvrije zones om de schippers en hun boten te beschermen.
Voor wie een kijkje wil gaan nemen…
Het wedstrijddorp wordt vrijdag om 10 uur plaatselijke tijd geopend en is daarna elke dag tot aan de start geopend. Er is een tentoonstellingsruimte van 11.000 m2. Vanaf vrijdag begint alles echt te gebeuren in Brest op de Quai Malbert. De schippers arriveren in de namiddag, ongeveer volgens schema:
Adagio: 14u30 (ingang van de engten), 15u15 (ingang van de haven)
Maxi Banque Populaire XI: 15:30
Maxi Edmond de Rothschild: 16:15
Actual Ultim 3: 17:00
Sodebo Ultim 3: 17:30
Volg de race op https://arkeaultimchallengebrest.com/eng
