Antwerps havenerfgoed en droogdokken in pakkende documentaires

Op zondag 25 november, Dag van de Wetenschap, kunnen geïnteresseerden in de Antwerpse Droogdokkensite genieten van de premières van twee documentaires over het havenerfgoed en de droogdokken. Het MAS, de AP Hogeschool en Oliver Alex werkten samen om industrieel erfgoed in de Antwerpse oude haven vast te leggen in de technodocu Meerpaal met de iconische havengids Albert Himler. De tweede docu, AWN. De laatste maanden in Algemeen Werkhuis Noord, toont het leven zoals het was op de Antwerpse droogdokken. De film van Lieve Willekens brengt de werkmannen, hun werk en het afscheid van deze unieke site in beeld.

Meerpaal

Om het industrieel erfgoed voor iedereen toegankelijker te maken nodigde De Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie (VVIA) muziekproducer Oliver Alex uit om beelden van de oude haven van Antwerpen te inventariseren en er iets artistieks mee te doen. Als audiovisueel artiest had Oliver al ervaring met het verwerken van geluiden en beelden van oude machines tot technomuziek. Hij nam studenten journalistiek van de AP Hogeschool onder de arm en ging op pad met havengids Albert Himler. Oliver Alex: “Ik probeer techno en erfgoed te combineren en beide te brengen op een alternatieve wijze. Ik noem Meerpaal een ‘technodocu’: het is een documentaire met een sterke focus op het technologische en het artistieke.”

Techno versus erfgoed

De bruggen, sluizen en dokken in de Antwerpse haven zijn aan vervanging toe. Onder het gejuich van de jonge havenlui in Antwerpen zal dit snel gebeuren. Een beetje te snel voor Albert Himler, voormalig ingenieur in de Antwerpse haven. Na zijn opruststelling gidst hij al jaren bezoekers langs het erfgoed met zijn sappige anekdotes. Hij gooit er vaak een knipoog en een gek weetje over zijn persoonlijk leven tussen. Op anekdotische wijze toont Meerpaal de ware schoonheid van het havenerfgoed. Himler neemt de kijkers op sleeptouw langs de sluizen, bruggen en dokken van de 19e en 20e eeuw. Feitelijke fragmenten over de werking van het erfgoed worden afgewisseld met persoonlijke verhalen uit zijn leven.

Meerpaal zoekt heel bewust onverwachte synergiëen op. Zo staan het havenerfgoed en de gepensioneerde ingenieur enerzijds in schril contrast met de ritmische, bewegende stijl van de technodocumentaire anderzijds.

De documentaire is een samenwerking tussen Oliver Alex, erfgoedvereniging VVIA, AP Hogeschool, het Antwerpse Havenbedrijf en het MAS.

AWN, de laatste maanden in Algemeen Werkhuis Noord

AWN. De laatste maanden in Algemeen Werkhuis Noord toont het leven zoals het was op de Antwerpse droogdokken. De film brengt de werkmannen, hun werk en het afscheid van deze unieke site in beeld. Ze sluiten een tijdperk af van 155 jaar waarin de droogdokken een plek was van hard werken, ambachtelijke kennis en bovenal kameraadschap.

Het MAS liet visueel antropologe Lieve Willekens zes maanden lang meelopen met de 80 laatste scheepsherstellers. Sommigen van hen werkten 30 jaar lang op deze plek en zijn er intens mee verbonden. Door mee te lopen met de camera registreert Lieve het werk van de mannen maar vooral ook het afscheid, wat voor velen emotioneel is.  

De Droogdokkensite, waar de haven van Antwerpen meer dan 150 jaar lang schepen herstelde, werd dit voorjaar overgedragen aan de stad. De verzameling historische schepen werd overgebracht naar deze site en er wordt gebouwd aan nieuw maritiem museum.

De historische site, die voor scheepsherstelling is ontworpen en gebruikt, zal ook in de toekomst een scheepsherstelsite blijven: er zal gewerkt worden aan onderhoud en restauratie van maritiem erfgoed. Op die manier wordt de bijzondere spirit van deze intrigerende plek behouden, maar anderzijds zal in de toekomst niets meer hetzelfde zijn.

Een film van Lieve Willekens in opdracht van MAS. (HDVideo, Kleur, 49 min, NL OND, 2018)

Praktisch

Dag van de Wetenschap zondag 25 november, Droogdokkensite

Vertoning Meerpaal
Om 12 uur en om 15 uur
Het publiek kan zich ter plekke inschrijven.
Meer info.
 

Vertoning AWN. De laatste maanden in Algemeen Werkhuis Noord
Om 11 uur en om 16 uur
Het publiek kan zich ter plekke inschrijven.
Meer info.